علم و دانش: ویروس خبری به آن اخباری گفته میشود که به دلیلی بزرگ یا کوچک عنوان میشود یا خبری که گزینشی و یا ناقص در اختیار افکار عمومی قرار میگیرد و قرار است مانند ویروس به سرعت در بین همه منتشر شود و انسان را از همه نظر مختل کند.
ویروسهای خبری مانند بسیاری از ویروسهای دیگر عمل میکنند با این تفاوت که بستر آنها میتواند ارزشها، باورها، نگرشها و حتی روح و جسم آدمی باشد. خبرهای ویروسی یعنی خبرهایی که بزرگنمایی یا کوچک نمایی میکنند، خبرهای ناقص یا گزینشی هستند و اساساً بناست به شکل ویروس با سرعت و وسیع پخش شوند تا شناخت انسان را مختل کنند.
معمولاً این اخبار از ابعاد مختلف شباهتهایی به ویروسها دارند:
۱- معمولاً این اخبار به دلیل گسترش فناوری و وسایل ارتباط اجتماعی از سرعت انتشار بالایی برخوردارند.
۲- درجه تخریب این اخبار زمانی که جنگ تبلیغاتی و رسانهایی وجود داشته باشد، بالاست.
تخریب این اخبار عمقی و چندبعدی است.
۳- این اخبار توانایی اثرگذاری بر روی عقاید، ارزشها و باورهای ما را دارند.
۴- این ویروسها بر روی عواطف و احساسات (یاس، ناامیدی، اعتمادبهنفس کاذب، ترس و..) اثر دارند.
۵- آگاهی کاذب ایجاد میکنند. آگاهی کاذب زمانی به وجود میآید که فرد با این اخبار مواجه شده و با توجه به محتوای این خبر به تجربه و کنش اجتماعی میپردازد.
۶- این اخبار بیشتر گریبان گیر افرادی میشوند که سیستم دفاعی ضعیفی دارند.
راههای مقابله با ویروسهای خبری
– اصالت یک خبر میتواند با اصالت منبع پیام ارتباط مستقیم داشته باشد پس منبع مهم است.
– یکی از راه عدم بازنشر اخبار ویروسی است که باعث شکست زنجیره خبر معیوب میشود.
– از صاحبنظران کمک بگیریم. صاحبنظران مانند پزشک هم توانایی پیشگیری به ابتلا و هم درمان آن را دارند.
– ارتقای سواد رسانهای راه مقابله با اخبار ویروسی است.